Ένα ουσιώδες θέμα δημοκρατίας

του Μιχάλη Κυριακίδη

Σε όσους με γνωρίζουν καλά, θα φανεί ίσως παράξενος ο τρόπος που διατυπώνω τις παρακάτω σκέψεις. Ωστόσο, θα επιχειρήσω να κάνω μια διαφορετική προσέγγιση (περισσότερο «χριστιανική» από κάποια άποψη), με αφορμή την παρουσία κληρικών στις πολιτικές διαδικασίες, όπως είναι οι ορκωμοσίες, που διαιωνίζουν με κάθε τρόπο τον ασφυκτικό εναγκαλισμό του Κράτους από την Χριστιανική Ορθόδοξης Εκκλησία. Και φυσικά δεν έχει καμιά σχέση με τον εάν κάποιος πιστεύει ή όχι στο συγκεκριμένο δόγμα. Είναι, επί της ουσίας, η σαφής πρόθεση της Εκκλησίας να ανακατεύεται με την πολιτική. Εξάλλου, δεν κάνει καμιά προσπάθεια να το κρύψει. Θυμηθείτε την εποχή Χριστόδουλου, αλλά και του συνεχιστή του, Άνθιμου, ο οποίος με σαφή τρόπο ανακατεύεται, τόσο στις εθνικές, όσο και στις εκλογές της τοπικής αυτοδιοίκησης.

O Ιησούς, ο ιδρυτής της Χριστιανικής πίστης, είχε οριοθετήσει με μεγάλη σαφήνεια τις σχέσεις Κράτους- Εκκλησίας. Όταν οι πονηροί Φαρισαίοι της εποχής (διότι έχουμε και σήμερα πολύ περισσότερους) επιχείρησαν να τον παγιδεύσουν, ρωτώντας Τον εάν θα πρέπει να πληρώνουν φόρους, απάντησε: «Τα του Καίσαρος, τω Καίσαρι και τα του Θεού, τω Θεώ». Δεν χωρά λοιπόν καμιά αμφιβολία πως ο ιδρυτής του Χριστιανισμού εννοούσε ότι η Εκκλησία θα πρέπει να ασχολείται με το πνευματικό της έργο και να αφήσει το Κράτος στις δικές του ευθύνες. Τι πιο σαφές!!

Βέβαια, τούτη η σαφής τοποθέτηση του Ιησού- όπως και πολλές άλλες, π.χ. της λιτής ζωής και ακτημοσύνης- διαστρεβλώθηκε από τους εκπροσώπους της θρησκείας που ίδρυσε. Η Εκκλησία, τους επόμενους αιώνες, άρπαξε στην κυριολεξία την εξουσία, εκμεταλλευόμενη την ισχυρή δύναμή της στους Λαούς και κατόρθωσε να μετατρέψει την παραπάνω ρήση του ιδρυτή της, σε: «Και τα του Καίσαρος και τα του Θεού, δικά της».

Δεν είναι τυχαίο ότι ένα από τα πρώτα θέματα που ρύθμισε η Γαλλική Επανάσταση, ήταν το θέμα αυτό, ο διαχωρισμός Κράτους – Εκκλησίας.

Αν αυτό είναι κεκτημένο των δυτικών κοινωνιών από την εποχή της Γαλλικής Επανάστασης, εξακολουθεί να είναι ζητούμενο ακόμη και σήμερα, τον 21^ο αιώνα, στην Ελληνική Δημοκρατία. Η Εκκλησία εξακολουθεί να παραμένει γαντζωμένη στο Κράτος απολαμβάνοντας όλα τα προνόμια, όπως η μισθοδοσία των κληρικών και η ασυλία στις φορολογικές υποχρεώσεις. Δεν αρκείται όμως σε αυτά. Επιμένει να παρεμβαίνει «στα του Καίσαρος». Στην εξωτερική πολιτική, στην Παιδεία, στην κοινωνική ζωή, στα πάντα. Αποκορύφωμα όλων αυτών ήταν η εποχή Χριστόδουλου, με τις λαοσυνάξεις, το θέμα των ταυτοτήτων, αλλά και το «Μακεδονικό», όταν εμπόδισε λύσεις που σήμερα σχεδόν το σύνολο του πολιτικού κόσμου τις αποζητεί, αλλά τότε, υπό την ασφυκτική πίεση της Εκκλησίας, δεν είχε το θάρρος να τις αποδεχτεί.

Η Ελληνική Ορθόδοξη Εκκλησία, φόρεσε μάλιστα και τον μανδύα του εθνικισμού και εμφανίζεται να ενδιαφέρεται για το μέλλον του Έθνους.

Ενώ, λοιπόν, όλοι οι υπόλοιποι πολίτες εκφράζουν τις απόψεις τους και τις θέσεις τους μέσω του πολιτικού συστήματος, η Εκκλησία επιδιώκει και εδώ να έχει έναν προνομιακό ρόλο, πέρα και πάνω από τη θέληση των πολιτών. Στο βάθος, κρύβει μια μεσαιωνικού τύπου θεοκρατική αντίληψη του κράτους, σαν αυτές που συναντούμε στα μουσουλμανικά καθεστώτα!

Η ευθύνη της Πολιτικής εξουσίας είναι τεράστια και σε όλα τα επίπεδα. Αν και έχουμε ένα από τα πιο προωθημένα- προοδευτικά Συντάγματα για ένα «Λαϊκό Κράτος» που διακηρύσσει την ανεξιθρησκεία, οι ίδιοι πολιτικοί παραβιάζουν αυτήν την αρχή, με πρώτη τη Βουλή.

Κατά την Ορκωμοσία στη Βουλή, μια κατ' εξοχήν πολιτική διαδικασία, που επικυρώνει την κορυφαία δημοκρατική- πολιτική πράξη των πολιτών, τις εκλογές, η παρουσία των εκπροσώπων της Εκκλησίας θεωρείται απαραίτητη.

Η ευθύνη είναι των πολιτικών. Διότι επιτρέπουν σε αμετροεπείς κληρικούς -όπως ο Θεσσαλονίκης Άνθιμος- να παρεμβαίνουν με θρασύτατο τρόπο στα της πολιτείας.

Και ας μην αναφερθώ στις γελοιότητες του δεσπότη Ιερεμία, κατά την ορκωμοσία των δημοτικών αρχόντων στη Δημητσάνα. Αυτό που προκαλεί ιδιαίτερη θλίψη, είναι οι εκκλήσεις ορισμένων εκλεγμένων προς τον Ιερεμία να παραμείνει στην αίθουσα και να μην αποχωρήσει. Όλα αυτά, επειδή ένας εκλεγμένος από το λαό σύμβουλος, ζήτησε να τηρηθεί ο νόμος της ελληνικής πολιτείας και υπενθύμισε πως ο νόμος δεν προβλέπει παρουσία κληρικών κατά την ορκωμοσία.

Η ευθύνη είναι των πολιτικών. Διότι, αντί να οριοθετήσουν τις σχέσεις Κράτους- Εκκλησίας, υποκύπτουν στον εκβιασμό του πολιτικού κόστους, αφήνοντας στο σκοτάδι τους πολίτες, πολλοί από τους οποίους ταυτίζουν όσους επιμένουν στους διακριτούς αυτούς ρόλους, με τον "Αντίχριστο"... την αθεϊα, κ.λπ.

Η ευθύνη, είναι των δημοτικών αρχόντων. Το Σύνταγμα και ο σχετικός νόμος για την Τοπική Αυτοδιοίκηση, ορίζει με σαφήνεια πως ο όρκος που δίνουν μετά την εκλογή τους στο αξίωμα, είναι πολιτικός. Τι πιο φυσικό άλλωστε, αφού προήλθαν από μια καθαρά πολιτική διαδικασία. Ωστόσο, πολλοί -οι περισσότεροι- υποκύπτουν σε αυτόν τον ασφυκτικό και εν τέλει αντιδημοκρατικό εναγκαλισμό. Φοβούμενοι τι; Τη σωτηρία της ψυχής τους;

Ευτυχώς, φωτεινές εξαιρέσεις αυτή τη φορά αποτέλεσαν οι νέοι δήμαρχοι, Αθήνας Γιώργος Καμίνης και Θεσσαλονίκης Γιάννης Μπουτάρης, καθώς και αρκετοί δημοτικοί σύμβουλοι σε όλους τους δήμους… Μακάρι, να τους μιμηθούν στο μέλλον και άλλοι. Για το καλό της Δημοκρατίας μας, αλλά και για να είναι πραγματικά καλοί χριστιανοί (όσοι πιστεύουν), όντας πιστοί στη ρήση του Ιησού: «Τα του Καίσαρος των Καίσαρι και τα του Θεού των Θεώ»