Η ανάγκη ανασυγκρότησης της Κεντροαριστεράς

Το άρθρο αυτό, δημοσιεύτηκε στην εφημερίδα «Τα Νέα», στις 31/01/2012

Το πολιτικό μας σύστημα, με έναν πρωτοφανή αυτισμό, φαίνεται να μην αντιλαμβάνεται τι ακριβώς συμβαίνει στη χώρα. Ακόμη και εκείνοι που συνειδητοποιούν το τεράστιο οικονομικό, αλλά και πολιτικό πρόβλημα που αντιμετωπίζουμε, παρακολουθούν με μεγάλη αμηχανία τα τεκταινόμενα.Γίνεται όλο και πιο σαφές πως η ΝΔ του Αντώνη Σαμαρά βλέπει την κρίση ως μια ευκαιρία να ξαναβρεθεί στην κυβέρνηση, χρησιμοποιώντας την ίδια συνταγή Παπανδρέου που τον οδήγησε σε αδιέξοδο. Τεράστια πολιτική ανευθυνότητα, την οποία όμως η χώρα και ο λαός της κινδυνεύουν να την πληρώσουν πολύ ακριβά.

Στο ΠΑΣΟΚ, αφού η κυβέρνηση Παπανδρέου πορεύτηκε για δύο χρόνια «έτσι, χωρίς πρόγραμμα», χωρίς στόχους, χωρίς έναν οδικό χάρτη εξόδου από την κρίση, χωρίς προτάσεις, εγκλωβισμένη στο «λεφτά υπάρχουν», τώρα βιώνουν την κατάρρευσή του. Ωστόσο, παρακολουθώντας τις δηλώσεις αλλά και κινήσεις των στελεχών του ΠΑΣΟΚ, αντιλαμβάνεται κανείς πως θεωρούν ότι η ανασυγκρότηση του Κινήματος είναι μια δική τους, εσωτερική υπόθεση. Υπόθεση μηχανισμών, ισορροπιών, εσωτερικών συμμαχιών. Σαν να μη βιώνουμε αυτή τη σεισμικών διαστάσεων κρίση σε όλα τα επίπεδα. Πρόβλημά τους. Η κοινωνία, ο προοδευτικός κόσμος της χώρας αναζητά διέξοδο, χωρίς να θεωρεί το οποιοδήποτε κόμμα «ιερό θέσφατο».

Οι «ανανήψεις» των τελευταίων ημερών, ενόψει της διαδοχής, κάποιων στελεχών του - που μετατρέπονται σε «αντιμνημονιακούς» εκ των υστέρων [...] - είναι αστείες και δείχνουν τη μεγάλη αμηχανία στην οποία βρίσκονται. [...] Οι δημοσκοπήσεις δείχνουν, πάντως, πως κάνουν κακό στον εαυτό τους, στο ΠΑΣΟΚ και γενικότερα στη δημοκρατική παράταξη, την οποία οδηγούν σε όλο και μεγαλύτερη αναξιοπιστία.

Η νεοσυσταθείσα Δημοκρατική Αριστερά (ΔΗΜΑΡ) γίνεται αυτό το διάστημα ο αποδέκτης των δυσαρεστημένων του ΠΑΣΟΚ. Το γεγονός προκαλεί ευφορία στα στελέχη του κόμματος. Ωστόσο, γεννά πολλές επιφυλάξεις και προβληματισμό σε ένα μεγάλο μέρος των πολιτών που κινούνται και έχουν ως σημείο αναφοράς αυτόν τον χώρο. Η ΔΗΜΑΡ, στην οποία είχαν εναποθέσει πολλοί προοδευτικοί πολίτες τις ελπίδες για ένα σύγχρονο κόμμα της Αριστεράς, γοητευμένη από τη μεγάλη (δημοσκοπική) μαζική είσοδο των απογοητευμένων του ΠΑΣΟΚ, διολισθαίνει όλο και περισσότερο στη λογική του «ώριμου φρούτου». Αποφεύγει να παίρνει θέση στα καυτά θέματα, όπως τα θέματα Παιδείας, κυβέρνησης Παπαδήμου κ.ά. Μετατρέπεται, ουσιαστικά, σε ένα εναλλακτικό ήπιο κόμμα διαμαρτυρίας, σε κόμμα διαμαρτυρομένων προοδευτικών που απλώς δεν θέλουν να ταυτιστούν με το παλαιολιθικό ΚΚΕ και τον ακραίο - απολίτικο ΣΥΡΙΖΑ ή αυτούς που αποσπάστηκαν από το ΠΑΣΟΚ (με τους οποίους μάλιστα «φλερτάρει»). Δεν προβάλλει θέσεις, καταφεύγει στη γνωστή, δοκιμασμένη συνταγή της γενικολογίας, που δεν δεσμεύει το κόμμα ουσιαστικά σε τίποτε, παρά σε καλές προθέσεις, έχοντας ως όπλο τον ήπιο, αλλά χωρίς συγκεκριμένες προτάσεις λόγο του Φώτη Κουβέλη.Οι προοδευτικοί πολίτες που στην απόγνωσή τους στρέφονται στη ΔΗΜΑΡ είναι «τράνζιτ». Είναι ψηφοφόροι εν αναμονή, οι οποίοι περιμένουν να γεννηθεί κάτι καινούργιο [...].

Η υπόθεση της ανασυγκρότησης του κεντροαριστερού χώρου δεν είναι μόνο υπόθεση του ΠΑΣΟΚ, τουλάχιστον του σημερινού ΠΑΣΟΚ. Είναι υπόθεση όλων αυτών που κατατάσσουν εαυτούς στον προοδευτικό χώρο: άτομα, μικρότερα κόμματα, κινήσεις πολιτών. Την τελευταία περίοδο έχουμε πολλές τέτοιες κινήσεις. Ισως ακόμη να μην είναι ορατή μια διέξοδος, ωστόσο είναι η περίοδος της κύησης. Δεν μπορούμε να προβλέψουμε τι ακριβώς θα συμβεί. Το ζητούμενο είναι εάν οι κινήσεις αυτές μπορούν να ξεφύγουν από τις κλειστές παρέες, να κάνουν την υπέρβασή τους, να βρουν κοινό παρονομαστή και να ανοιχτούν στην κοινωνία.Η ανασυγκρότηση του κεντροαριστερού χώρου είναι αναγκαία. Εξάλλου, ο χώρος αυτός έχει μια μακρά παράδοση συνεχών ανασυγκροτήσεων από τις αρχές του 20ού αιώνα. Θα ήταν εξαιρετικά χρήσιμο για τα ηγετικά στελέχη του ΠΑΣΟΚ να μελετήσουν λίγο περισσότερο την ιστορία του προοδευτικού χώρου της χώρας μας.

Είναι αναγκαία η δημιουργία ενός νέου πολιτικού φορέα της Κεντροαριστεράς, με σαφή ευρωπαϊκό προσανατολισμό, απαλλαγμένο από εθνικισμούς, συντεχνιακές λογικές, σοβιετικά μοντέλα διακυβέρνησης, που, όπως είναι πλέον γνωστό, απέτυχαν.n Ενας φορέας που θα έχει κοινή γλώσσα με τα άλλα κόμματα της Κεντροαριστεράς στην Ευρώπη και σε διάλογο μαζί τους θα συνδιαμορφώνει θέσεις για την προοδευτική έξοδο από την κρίση στην ΕΕ. Που θα αποτελεί μέρος μιας μεγάλης συμμαχίας των ευρωπαϊκών αριστερών και σοσιαλδημοκρατικών δυνάμεων στην ΕΕ, που θα αποτελέσουν την εναλλακτική λύση στα αδιέξοδα της νεοφιλελεύθερης πολιτικής, η οποία έχει κυριαρχήσει στην Ευρώπη την τελευταία δεκαετία.

Ενας φορέας που θα είναι σε θέση να διαμορφώσει έναν συγκεκριμένο, υλοποιήσιμο οδικό χάρτη εξόδου της χώρας από την κρίση. Που θα τολμά να προχωρά σε πραγματικές μεταρρυθμίσεις. Που θα αντικαταστήσει την κοινωνία των συντεχνιών - εκβιαστών με την κοινωνία της αλληλεγγύης και συνοχής, που θα έχει δημιουργήσει έναν δείκτη προστασίας των αδύναμων [...] Ενας φορέας που θα αποκαταστήσει την κοινωνία της αξιοκρατίας και της ισοπολιτείας χωρίς εξαιρέσεις.n Ενας φορέας της Κεντροαριστεράς μεταρρυθμιστικός, εκσυγχρονιστικός, με σαφή ευρωπαϊκό προσανατολισμό, με κοινωνική ευαισθησία. Αυτό ζητούν σήμερα οι προοδευτικοί πολίτες και δεν τους ενδιαφέρει πώς θα ονομάζεται.

Ο Μιχάλης Κυριακίδης είναι δημοσιογράφος, διευθυντής σύνταξης του περιοδικού «Μεταρρύθμιση»